Με τα μάτια κλειστά : πώς "βλέπουμε" στα όνειρά μας ?

Κυριολεκτώντας, θα λέγαμε ότι στον ύπνο μας δεν μπορούμε πραγματικά να δούμε. Η λειτουργία της όρασης προϋποθέτει την παρουσία φωτός, το οποίο διέρχεται δια του οφθαλμού και ερεθίζει τον αμφιβληστροειδή χιτώνα. Η αλήθεια είναι, ωστόσο, ότι αυτό δε συμβαίνει όταν κοιμόμαστε σε ένα σκοτεινό χώρο με τα μάτια κλειστά. Μελέτες που συνέκριναν τις ζωντανές αναπαραστάσεις των ονείρων μας με τις αντίστοιχες της καθημερινότητάς μας, αποκάλυψαν ότι και οι δύο σχετίζονται με παρόμοιες διεργασίες του οπτικού φλοιού, της περιοχής, δηλαδή, του εγκεφάλου που αφορά την οπτική λειτουργία.
Αυτός είναι ο λόγος που ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν ότι οι εικόνες στα όνειρα μας πηγάζουν από εντυπώματα στα οπτικά κέντρα του εγκεφάλου. Στα μέσα της δεκαετίας του '70, ο ερευνητής J. Allan Hobson με τους συνεργάτες του, της Ιατρκής Σχολής του Harvard, πρότειναν ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος, όταν ονειρευόμαστε, εμφανίζει ηλεκτρική δραστηριότητα με τη μορφή τυχαίων παλμών. Αυτά τα ηλεκτρικά δυναμικά, γνωστά ως as PGO κύματα, προέρχονται τόσο από τον οπτικό φλοιό όσο και από δύο άλλες περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την οπτική λειτουργία : τη γέφυρα και το έξω γονατώδες σώμα του θαλάμου.
Τα PGO κύματα είναι πιο έντονα στη διάρκεια του ύπνου "Ταχείας Κίνησης των Οφθαλμών" (REM), φάση κατά την οποία εμφανίζονται τα πιο πολλά όνειρα. Η ηλεκτρική δραστηριότητα, που δημιουργείται από τα PGO κύματα, ενδεχομένως ξεκινά από τις οπτικές περιοχές του εγκεφάλου, αλλά πυροδοτεί μια σειρά από διεργασίες, οι οποίες αξιοποιούνται από τις περιοχές εκείνες του εγκεφάλου που φιλοξενούν τις αναμνήσεις.
Δε συμφωνούν όμως όλοι ότι οι εικόνες που βλέπουμε στα όνειρά μας προέρχονται από τις οπτικά κέντρα του εγκεφάλου μας. Κάποιοι άλλοι ερευνητές προτείνουν το αντίθετο, ότι, δηλαδή, τα όνειρα γεννιούνται στις περιοχές εκείνες του εγκεφάλου που χρησιμεύουν για να αποθηκεύουν τις αναμνήσεις και στη συνέχεια συνδέονται με τα οπτικά κέντρα. Η θεωρία αυτή εξηγεί το λόγο για τον οποίο οι εικόνες στα όνειρά μας είναι τόσο λεπτομερείς (ή τόσο αδρές) όσο και οι αναμνήσεις μας.
Ας υποθέσουμε, για παράδειγμα, ότι σκέφτεστε τη γιαγιά σας. Η ανάμνησή σας γι' αυτή πιθανόν δεν περιλαμβάνει την ελιά που είχε στο δεξιό της μάγουλο, κάτι που θα μπορούσατε να διακρίνετε καθαρά εάν καθόσασταν δίπλα της. Η έλλειψη λεπτομέρειας, η οποία είναι χαρακτηριστικό της μνήμης, αφορά και τις ονειρικές μας εικόνες.

Πηγή : ScientificAmerican